Con dĩn là loài côn trùng có kích thước khá nhỏ và rất ít người chú ý đến. Thế nhưng, chúng khá nguy hiểm khi bay thành từng đám, xâm nhập vào nhà và hút máu người cũng như vật nuôi. Trong bài viết này, Diệt Mối Nhật Phát sẽ chia sẻ với bạn cách diệt con dĩn hút máu bên trong nhà đơn giản, an toàn nhất, trả lại cho bạn một môi trường sống an toàn.
Con dĩn là con gì?
Con dĩn hay còn được gọi là con bọ mát hay bọ mắt, muỗi mắt, là một loài côn trùng có tên khoa học là Ceratopogonidae. Nó có hình dáng khá giống với con muỗi. Tuy nhiên, con dĩn có kích thước nhỏ hơn muỗi, dài khoảng từ 1 – 3mm. Chúng có 3 chi là Culicoides, Lashiohelea và Leptoconops. Trong đó, chi Culicoides hoạt động phổ biến ở Việt Nam.
Con dĩn rất khó phát hiện do kích thước nhỏ, chỉ vài mm. Khi người hoặc động vật bị dĩn đốt, vết đốt bị sưng tấy mới cảm nhận được. Loài côn trùng này thường xuất hiện nhiều vào mùa hè, thời tiết ẩm ướt sau giông bão. Ngoài ra, ánh sáng là thứ có sức hấp dẫn đối với loài côn trùng này nên bạn thường thấy chúng bám nhiều tại các bóng đèn trong nhà ở.
Những câu hỏi thường gặp về con dĩn
Con dĩn sinh ra từ đâu?
Con dĩn đẻ trứng trong mùn đất, bùn, nước đọng, hốc cây, lá cây mục hay nơi nhiều rác thải. Ấu trùng của dĩn sẽ được sinh ra và phát triển thành con dĩn cái đi hút máu.
Tại sao nhà lại có nhiều dĩn?
Trong nhà xuất hiện nhiều dĩn có thể do nhiều nguyên nhân. Nếu trong nhà ẩm thấp, tối tăm hoặc gần nơi có cây cối rậm rạp, rác thải thì dĩn sẽ sinh sôi khá nhanh.
Dĩn đốt những đối tượng nào?
Những người có mùi đặc trưng, không vệ sinh cơ thể thường xuyên, nhiều mồ hôi, mùi cơ thể khó chịu khiến dĩn bị thu hút. Ngoài ra, các yếu tố khác khiến dĩn bị thu hút và đốt như: nhóm máu (người thuộc nhóm máu O thu hút dĩn nhiều hơn nhóm máu khác), màu sắc của trang phục (màu tối thu hút dĩn nhiều hơn), người uống rượu/bia, phụ nữ mang thai (do cơ thể của phụ nữ mang thai toát ra nhiều carbon dioxide và có nhiệt độ cơ thể cao hơn),…
Con dĩn sợ mùi gì?
Con dĩn sẽ không đến gần các loài cây có mùi thơm như: sả, chanh, hương thảo và húng quế. Bạn có thể sử dụng tinh dầu thơm cho các căn phòng để đuổi dĩn ra khỏi nhà.
Bạn nên giữ quần áo, chăn màn sạch sẽ, thường xuyên lau chùi bằng nước lau sàn để dĩn tránh xa.
Con dĩn có nguy hiểm không?
Vết đốt của con dĩn khá nguy hiểm, ngoài việc gây ra cảm giác khó chịu, chúng còn có thể là mầm mống lây lan một số bệnh truyền nhiễm như: sốt xuất huyết, viêm não, giun chỉ,…
Tác hại của con dĩn hay muỗi mắt
Vết con dĩn đốt thường như thế nào?
Vết dĩn đốt để lại hậu quả nghiêm trọng hơn so với muỗi, mẩn ngứa, có thể gây dị ứng, để lại vết thâm đỏ trên da lâu ngày mới hết. Vết dĩn đốt không gây nhiều tổn thương cho da, nhưng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể lây lan từ vết đốt của chúng. Cụ thể như sau:
- Vết đốt sưng to, gây ngứa, phồng rộp da: Vết đốt do dĩn gây ra dễ bị phồng rộp, ngứa rát, cảm giác khó chịu. Thời tiết càng nóng, càng khiến chúng hút máu mạnh hơn.
- Gây bệnh truyền nhiễm: Dĩn có thể làm lây lan bệnh truyền nhiễm cho con người qua việc chúng hút máu từ một vật chủ mang mầm bệnh. Con dĩn thường sống ở những nơi ẩm thấp, không sạch sẽ nên cơ thể của chúng chứa nhiều vi khuẩn. Con người sẽ rất dễ mắc bệnh khi bị dĩn đốt.
Con dĩn đốt bôi gì để giảm ngứa, giảm sưng?
Khi bị dĩn đốt, bạn có thể xử lý vết đốt bằng cách dùng các nguyên liệu có sẵn trong nhà như: bã trà, nước muối sinh lý, giấm ăn hoặc đá lạnh bôi nhẹ lên vết đốt để giảm ngứa.
Ngoài ra, bạn có thể dùng các loại thuốc bôi chứa thành phần phenergan 2% hoặc thuốc chống dị ứng chứa cetirizin 10mg.
Phân biệt con dĩn và con muỗi
| Đặc điểm | Con dĩn | Con muỗi |
| Tên khoa học | Ceratopogonidae. | Culicidae. |
| Kích thước | Nhỏ li ti, 1 – 3mm. | Lớn hơn dĩn nhiều lần, trung bình 1 – 2cm. |
| Khu vực hoạt động, sinh sống | Nơi ẩm thấp, cây cối rậm rạp, hốc cây, rác thải… | Nơi tối tăm, ẩm thấp. |
| Vòng đời | 1 – 2 ngày. | 1 – 2 ngày. |
| Tập tính | Hoạt động mạnh khi có cơn giông bão, bay theo bầy lớn, tụ tập ở nơi có ánh sáng, đốt người và gia súc. | Đốt người và gia súc. |
| Con dĩn cái hút máu người, động vật, con đực thì không. | Con muỗi cái hút máu, con đực thì không. | |
| Vết đốt, cắn | Sưng to, nổi mẩn đỏ, ngứa kèm dị ứng. | Vết sưng không lớn như dĩn đốt, ngứa, nổi mẩn. |
| Tính nguy hiểm | Có nguy cơ truyền bệnh giun chỉ, viêm não… | Là mầm mống truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não… |
Cách trị vết đỏ khi bị dĩn đốt hiệu quả
Những mẹo sau đây không chỉ trị được vết đỏ do dĩn đốt mà còn có thể giúp trị hết ngứa.
Sử dụng đá lạnh
Bạn lấy một viên đá lạnh chườm vào nơi dĩn đốt. Hơi lạnh từ viên đá tỏa ra giúp cảm giác ngứa hết ngay lập tức. Ngoài ra, hơi lạnh còn khiến cho vết đỏ nhạt dần.
Sử dụng chanh
Chanh có tính axit và kháng khuẩn cực kỳ mạnh. Do đó, khi bị dĩn đốt, bạn lấy 1 lát chanh chà xát vào vết cắn. Như vậy, chanh sẽ giúp tiêu độc của dĩn cũng như mau chóng loại bỏ vết sưng đỏ.
Sử dụng tinh dầu từ tự nhiên
Các loại tinh dầu từ thiên nhiên như: cam, chanh, sả, khuynh diệp,… đều chứa một lượng nhỏ hoạt chất kháng viêm, giảm sưng. Khi dĩn đốt, bạn lấy ngay một ít tinh dầu thoa vào nơi bị cắn. Chất kháng viêm sẽ giúp bạn giảm cơn ngứa và ngăn ngừa việc bị nhiễm trùng.
Sử dụng bã trà sau khi uống
Nếu bị dĩn đốt thì bạn lấy bã trà đắp lên vết cắn sẽ thấy hiệu quả bất ngờ. Công dụng giảm ngứa và kháng viêm của trà là cực kỳ tốt. Ngoài ra, chất tanin có trong trà còn làm se khít phần da bị dĩn đốt, giúp đẩy độc tố ra bên ngoài.
Sử dụng cây rau húng
Long não và Thymol là hai chất giảm ngứa hữu hiệu có trong cây rau húng. Bạn lấy một ít lá rau húng vò nát, chà xát vào vết dĩn cắn. Hai chất này sẽ giúp bạn loại bỏ ngay cơn ngứa cũng như giảm được vết đỏ do dĩn gây ra.
Sử dụng giấm trắng
Bạn lấy một cục bông nhỏ thấm giấm trắng và đắp lên vết cắn khoảng 5 phút. Giấm cũng giống như chanh có tính sát khuẩn, giúp bạn bớt ngứa và kháng viêm ở vết đốt. Để đạt được công dụng tốt hơn, bạn có thể sử dụng bột mì trộn vào giấm. Bột mì sẽ hút lấy độc của dĩn, giấm giúp kháng viêm.
Cách phòng ngừa con dĩn cắn
Vệ sinh sạch sẽ cơ thể và nhà cửa sẽ giúp bạn phòng ngừa bị con dĩn cắn. Dĩn là một loài côn trùng có kích thước rất nhỏ nên chúng có thể luồn lách và ẩn náu tại những nơi rất khó phát hiện. Hiện nay, vẫn chưa có cách nào để phòng ngừa con dĩn cắn. Tuy nhiên, bạn có thể tham khảo một số cách dưới đây giúp phần nào đó hạn chế được tình trạng trên.
- Do vòi dĩn có kích thước khá ngắn nên khi đi ngủ hoặc ra ngoài đường, bạn nên mặc quần áo dài tay.
- Buổi tối trước khi đi ngủ, bạn nên mắc màn và kiểm tra màn có bị thủng, rách hay không, vì đây có thể là nguyên nhân khiến những con dĩn chui vào bên trong màn.
- Thường xuyên vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
- Dọn sạch môi trường xung quanh bạn sinh sống.
Cách tiêu diệt con dĩn
Nếu các biện pháp phòng ngừa không mang lại nhiều hiệu quả, bạn cần có những phương pháp để tiêu diệt con dĩn. Sau đây là một số cách đuổi dĩn an toàn đối với sức khỏe của người sử dụng.
Bẫy dĩn bằng nến
Do cách diệt dĩn trong bếp bằng nến có từ lâu nên hiệu quả đã được chứng minh. Bạn thực hiện như sau:
- Chuẩn bị ít đường, bát nến và 1 bát/đĩa nước cỡ lớn hơn.
- Để nến vào giữa bát nước, rải đường quanh nến.
- Tắt hết đèn trong nhà, sau đó đốt nến lên sẽ thu hút con bọ mát.
- Dĩn bay và bám vào nến sẽ chết hoặc rơi xuống nước.
Sử dụng đèn bắt côn trùng bẫy bọ mắt
Ánh sáng vàng cam từ bóng đèn huỳnh quang hoặc đèn dây tóc có thể thu hút nhiều loài côn trùng, kể cả con dĩn. Nếu bên dưới đèn có lưới điện thì khi con dĩn bay vào, sẽ rơi xuống lưới điện và chết ngay lập tức.
Chế chai nhựa làm bẫy diệt dĩn
Dùng chai nhựa cũng là một cách diệt con dĩn trong nhà mà bạn có thể tham khảo. Bạn có thể dành ra vài phút để làm một chiếc vỏ chai nhựa thành bẫy côn trùng hiệu quả.
- Bạn cắt 1/4 phần trên của chai nhựa, bôi dầu ăn hoặc đường vào thành trong của chai.
- Sau đó, bạn đặt ngược phần cổ chai và cố định bằng băng dính là đã làm được cái bẫy dĩn đơn giản.
Dùng chế phẩm sinh học
Nếu các biện pháp phòng ngừa không mang lại nhiều hiệu quả, bạn có thể tiến hành xịt thuốc để tiêu diệt hoàn toàn những con dĩn. Sau đây là một số loại thuốc được cho là có khả năng tiêu diệt con dĩn tốt và an toàn đối với sức khỏe của người sử dụng.
Bạn có thể tham khảo các sản phẩm diệt côn trùng tại website: dietmoinhatphat.net.
Trên đây, Diệt Mối Nhật Phát vừa chia sẻ đến bạn những thông tin cụ thể về con dĩn cũng như cách tiêu diệt chúng hiệu quả. Hy vọng qua bài viết này, bạn có thể biết thêm về loài côn trùng này và có cách phòng trừ, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người thân.
